Jak na każdej drodze, również i na tej związanej z aikido potrzebny jest przewodnik i nauczyciel. Jego zadaniem jest nauczyć adepta aikido, posługiwania się tą sztuką walki tak, aby wykorzystywał swoje możliwości na 100%. Przewodnikiem i nauczycielem w aikido jest Sensei.
Nauczyciel i przewodnik
Słowo sensei oznacza tego, który urodził się wcześniej. Nie chodzi tu jednak o sam wiek sensei, ale o jego doświadczenie i podążanie ścieżką ciężkiego treningu aikido. Twój nauczyciel może być od ciebie młodszy wiekiem, ale mieć o wiele większe doświadczenie w aikido, przekładające się na wyższy stopień wtajemniczenia.
Kto może być sensei?
O tym, czy jest się sensei nie decyduje, nie tylko wiek czy zdobyte stopnie wtajemniczenia. Teoretycznie nawet osoba, która posiada 6 dan, nie musi pełnić tej roli. Dzieje się tak, gdy nie posiada ona uczniów, nie prowadzi zajęć i treningów lub nie jest właścicielem szkoły aikido. Może też nastąpić sytuacja odwrotna, sensei można nazywać osobę, która legitymuje się 1 lub 2 danem wtedy, gdy prowadzi treningi.
Rola sensei w aikido
Rolą sensei jest bycie przewodnikiem. Ma on obowiązek dzielić się swoją wiedzą i doświadczeniem oraz przekazywać ci zasady aikido. Spełnia on również rolę pomostu, między adeptami tej sztuki walki a pokoleniami nauczyli aikido, sięgającymi aż do O’Sensei.
Jak sensei przekazuje swoją wiedzę?
Nie każda nauka, która otrzymasz od sensei, będzie tą werbalną. Pamiętaj, że jego zadaniem jest bowiem nie tylko nauczyć sztuki walki, ale i pewnej postawy życiowej, która wyrażana jest przez aikido. W trakcie przekazywania wiedzy nie zawsze każdy szczegół będzie dokładnie wyjaśniony i omówiony. Ten rodzaj przekazywania doświadczeń nazywa się isshin den skin, czyli z umysłu do umysłu.
Etykieta aikido
W trakcie treningów każdego ucznia obowiązują określone zasady współpracy z sensei. Są one wyrazem szacunku i zaufania do nauczyciela, a także tradycją aikido. Pierwsza z reguł, o której trzeba pamiętać, jest zwracanie się do instruktora słowem sensei. Kolejna zasada reguluje sposób powitania i pożegnania. Mówi ona, że zawsze należy kłaniać się instruktorowi na powitanie, pożegnanie oraz zakończenie rozmowy. Kiedy sensi cię wzywa, odpowiadaj szybko i z szacunkiem tak lub hai. W czasie rozmowy mów do sensei wyraźnie i bezpośrednio, gdy on mówi do ciebie, słuchaj i patrz bezpośrednio na niego. Reguły zachowania wobec sensei mówią także, że idąc gdzieś ze swoim instruktorem, musisz zachować odpowiedni dystans. Uczeń powinien iść nieco z tyłu i trzymać się lewej strony oraz pomagać np. w noszeniu jego rzeczy. Oprócz tego w kontakcie z sensei należy pamiętać o zasadach dobrego wychowania. Na koniec pamiętaj, że reguły te nie oznaczają, że masz być ślepo uległy i zgadzać się ze wszystkim, co robi i mówi sensei, ale musisz mu okazać szacunek, cierpliwość oraz posłuszeństwo.
Kim jeszcze jest sensei?
Sensei to nie tylko nauczyciel w aikido. Osoby, które interesują się Japonią wiedzą, że słowo sensei to również zwrot grzecznościowy do osób starszych w Kraju Kwitnącej Wiśni. Można go więc używać jako słowa zupełnie niezwiązanego z tematyką sztuk walki.